محصولات تراریخته

سه آکادمی ملی علوم، مهندسی و پزشکی ایالات متحده، با انتشار گزارشی با عنوان «محصولات تراریخته: تجارب و چشم‌اندازها» اعلام کردند که محصولات اصلاح‌شده‌ ژنتیکی (تراریخته) از لحاظ ایجاد خطر برای سلامتی انسان و محیط زیست، هیچ تفاوتی با گیاهان اصلاح شده‌ سنتی ندارند.

 این گزارش بر اساس نتایج حاصل از یک مطالعه‌ گسترده که توسط بیش از ۵۰ دانشمند و به مدت ۲ سال انجام شده، تدوین شده ‌است. در این مطالعه، از داده‌های حاصل از ۹۰۰ پژوهش انجام شده در حوزه‌ گیاهان تراریخته از زمان تجاری شدن آنها در سال ۱۹۹۶ و از سایر مقالات چاپ‌شده در مورد گسترش، استفاده و اثرات صفات مهندسی‌شده در گیاهان تراریخته استفاده شده‌است.

مهم ترین موراد این گزارش به شرح زیر است؛

مطالعات انجام شده روی حیوانات و بررسی ترکیب شیمیایی مواد غذایی تراریخته‌ موجود در بازار نشان می‌دهد که هیچ شاهدی مبنی بر اثر متفاوت مصرف محصولات تراریخته بر سلامت انسان در مقایسه با محصولات غیر تراریخته مشابه وجود ندارد.

استفاده از محصولات تراریخته مقاوم به حشره یا متحمل در برابر علفکش، تنوع کلی گیاهان و حشرات را در مزارع کاهش نداده است و حتی گاهی اوقات، محصولات مقاوم به حشره باعث افزایش تنوع حشره‌ هدف شده‌اند.

محصولات تراریخته‌ تجاری موجود مانند سویا، پنبه و ذرت، نتایج اقتصادی مطلوبی برای کشاورزان استفاده‌کننده از آنها به ارمغان آورده‌اند.

البته این نتایج بسته به فراوانی آفت، عملیات زراعی و زیرساخت‌های کشاورزی موجود در هر منطقه، متفاوت است.

محصولات مقاوم به حشره از طریق کاهش مسمومیت حشره‌کش‌ها، برای سلامتی انسان سودمند بوده‌اند.

چندین محصول تراریخته‌ طراحی شده به نفع سلامت انسان، مانند برنج طلایی برای کمک به جلوگیری از نابینایی و مرگ ناشی از کمبود ویتامین آ، در برخی از کشورهای در حال توسعه در حال گسترش هستند.

در مواردی که انتقال افقی ژن (انتقال ژن‌ها از یک محصول تراریخته به یک گونه‌ خویشاوند وحشی) رخ داده‌است، هیچ موردی دال بر اثرات محیطی نامطلوب ناشی از این انتقال وجود ندارد.

در کل در این مطالعه، هیچ مدرک مستدلی مبنی بر روابط علت و معلولی بین محصولات تراریخته و مشکلات زیست‌محیطی در بازه زمانی میان‌مدت یافت نشد.

در گیاهان تراریخته‌ مقاوم به حشره به‌دلیل کاهش خسارت آفات گیاهی، خسارت وارد شده به محصول نیز کاهش می‌یابد.

 در این مطالعه، میزان افزایش در عملکرد سویا، پنبه و ذرت در ایالات متحده در دهه‌های پیش از معرفی محصولات تراریخته و همچنین پس از معرفی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت، ولی هیچ مدرکی مبنی بر اینکه این محصولات میزان افزایش در عملکرد را تغییر داده باشند یافت نشد.

 البته استفاده از تکنولوژی‌های نوظهور در مهندسی ژنتیک می‌تواند میزان افزایش عملکرد در محصولات تراریخته را سرعت بخشد، لذا در این مطالعه به حمایت مالی از توسعه‌ روش‌های نوین جهت افزایش و تثبیت عملکرد قویاً تأکید شده ‌است.

در حالی که منتقدان محصولات تراریخته طی بیست سال گذشته که این نوع محصولات وارد کشور می شدند سکوت اختیار کرده بودند اخیرا و پس از اعلام دولت مبنی بر عزم بر تولید ملی محصولات تراریخته به یک باره دلواپس سلامتی مردم شده و بدون ارائه هر نوع استناد یا مدرکی بر زیان آور بودن این محصولات تاکید می کنند.

بر اساس اعلام انجمن ایمنی زیستی، موافقین توسعه علمی کشور برای بی زیان بودن محصولات تراریخته و فواید بی شمار آنها نتایج هزاران مطالعه از جمله مطالعه فوق را ارائه می کنند، مخالفین محصولات تراریخته به جز ادعا هیج مستند و مدرکی را برای اثبات ادعاهای خود ارائه نداده اند.

 به همین دلیل انجمن ایمنی زیستی اعلام کرده است چنانچه هر فردی حتی یک مقاله علمی یا گزارش رسمی دولت ها مبنی بر بروز هر نوع ضرر و زیانی ناشی از مصرف محصولات تراریخته بر انسان ارائه کند مبلغ ۲۰ میلیون تومان جایزه دریافت خواهد کرد.

 با وجود گذشت ۶ ماه از این اعلام تا کنون حتی یک مورد ادعا نیز در دفتر این انجمن ثبت نشده است.