محصولات تراریخته

1- مهندسی ژنتیک چیست و چگونه انجام می گیرد؟ مهندسی ژنتیک نوعی فناوری برای ورود یک قطعه DNA یا ژن (عامل وراثت صفات در تقریبا تمامی موجودات زنده) به درون ژنوم یک موجود است. به موجود تغییر ژنتیک یافته با این فناوری اصطلاحا GMO یا تراریخته گفته می شود. برای تولید یک گیاه تراریخته ابتدا DNA جدید معمولا به روش های آزمایشگاهی به درون سلول های گیاهی منتقل و سپس سلول های تغییر ژنتیک یافته از طریق کشت بافت به گیاه کامل تبدیل می شوند. بذرهای تولید شده توسط گیاهان تراریخته در واقع DNA یا ژن جدید را به ارث می برند.

2- آیا در غذاهای ما معمولا ژن وجود دارد؟ همه غذاهای گیاهی و جانوری حاوی ژن هایی متعدد هستند. در غذاهای پخته و یا فراوری شده بیشتر DNA از بین می رود و تجزیه می شود و به قطعات کوچکتری تبدیل می شود. هر غذای تازه یا پخته شده پس از خوردن و هضم شدن به اجزای تشکیل دهنده آن تبدیل می شود و بدن انسان از این اجزای تشکیل شده برای ساخت ژن ها و پروتئین های مورد نیاز خود استفاده می کند.

3- آیا فناوری مهندسی ژنتیک با اصلاح نباتات سنتی متفاوت است؟ هدف هر دوی آنها تولید گیاهانی با صفات برتر می باشد که با تغییر ژنتیکی گیاه انجام می شود. ولی در مهندسی ژنتیک این کار به صورتی دقیق با افزودن یک یا چند ژن جدید به ژنوم یک گیاه زراعی انجام می شود ولی در اصلاح نباتات سنتی برای این هدف از تلاقی جنسی گیاهان با صفات مختلف و انتخاب نتاج آنها استفاده می شود که حاصل ریخته ارثی والدین تلاقی می باشند و معمولا صفات مطلوب با صفات نامطلوب همراه می باشد که برای حذف صفات نامطلوب در اصلاح سنتی نیاز به چندین نسل تلاقی برگشتی بوده که زمان بر و گاهی بی نتیجه است. همچنین در اصلاح نباتات سنتی به علت موانع تلاقی جنسی  نمی توان ژن دلخواه را از هر گیاهی وارد گیاه میزبان کرد ولی در مهندسی ژنتیک این محدودیت وجود ندارد و ژن های مفید را می توان پس از مراحل جداسازی در گیاه میزبان وارد و در زمانی کوتاه تر بدون تغییر صفات مطلوب گیاه میزبان، یک یا چند صفت مطلوب دیگر ایجاد کرد.  

4- آیا نتایج پیش بینی نشده مهندسی ژنتیک از نتایج اصلاح نباتات سنتی متفاوت است؟ هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد تولید یک رقم جدید گیاهی با استفاده از فناوری مهندسی ژنتیک احتمال بیشتری از اثرات پیش بینی نشده نسبت به تولید همان رقم با کمک اصلاح نباتات سنتی داشته باشد. البته نگرانی هایی در مورد اثرات ناخواسته ورود یک ژن به ژنوم گیاه توسط مهندسی ژنتیک توسط برخی افراد ابراز شده است. ولیکن با افزایش دانش ما از علم ژنومیک مشخص شده است که مواردی مشابه مهندسی ژنتیک بارها در همه گیاهان اتفاق می افتد. برای مثال، برخی باکتری ها و ویروس ها پس از آلودگی گیاه، ژن هایی از ژنوم خود را وارد ژنوم گیاه میزبان می کنند. مثلا سیب زمینی شیرین حاصل مهندسی ژنتیک توسط نوعی آگروباکتری بوده است که هزاران سال پیش در طبیعت اتفاق افتاده است. همچنین به صورت طبیعی در ژنوم گیاهان ژن های جهنده ای وجود دارد که در سرتاسر ژنوم موجود حرکت کرده و در نواحی مختلف ژنوم، خود را وارد و درج می کنند. پدیده گرفتن یا از دست دادن ژن های افراد مختلف یک گونه پدید ه خیلی معمول و شناخته شده ای است. به خاطر همین فرایندها، همه ارقام یا واریته های جدید گیاهی می توانند حامل ژن هایی وارد شده در مکان های نامشخص ژنوم و یا حامل ژن هایی جدیدی شوند که قبلا در زنجیره غذایی بشر نبوده است و یا از گونه های غیر گیاهی وارد ارقام جدید گیاهی شده است. این بدین مفهوم است که معمولا وقوع نتایج غیرقابل پیش بینی در گیاه ارتباطی با تراریخت یا غیر تراریخت بودن گیاه ندارد. ضمن آنکه محصولات تراریخته قبل از تجاری شدن، مراحل مختلف ارزیابی ایمنی و سلامت را طی می کنند و آنچه که در بازار محصولات تراریخته به فروش می رسد به تایید سازمان بهداشت جهانی برای مصرف کنندگان از سلامت برخوردار است.

بنابراین با توجه به مزایا و مقبولیت محصولات تراریخته برای کشاورزان و تایید سلامت این محصولات برای مصرف کنندگان از سوی مراجع علمی بین المللی و از طرفی واردات چند میلیارد دلاری محصولات تراریخته در طی 10 تا 20 سال گذشته چرا زمانی که کشت و تولید داخلی محصولات تراریخته مطرح می شود برخی افراد و رسانه ها این فناوری را با بی مهری مورد هجمه قرار می دهند و با تیشه به ریشه مهندسی ژنتیک در کشور می زنند؟؟؟!!!